Σύμφωνα με τον Π.Ο.Υ., σήμερα εκτιμάται ότι σε παγκόσμια κλίμακα 347 εκατομμύρια άνθρωποι πάσχουν από Σακχαρώδη Διαβήτη, ο οποίος το 2012 αποτέλεσε την αιτία για 1,5 εκατομμύριο θανάτους. Ο αριθμός αυτός υπολογίζεται ότι θα αυξηθεί κατά 50% στα επόμενα 10 χρόνια, ενώ σύμφωνα με την ίδια πηγή (www.who.int), οι διαβητικοί στην Ελλάδα ανέρχονταν το 2000 σε 853.000 και υπολογίζεται ότι το 2030 θα φτάσουν στο 1.077.000!
Από την άλλη,
η Διεθνής Ομοσπονδία Διαβήτη (IDF - International Diabetes Federation) θεωρεί ότι οι άνθρωποι που ζουν με διαβήτη παγκοσμίως ανέρχονται σε 387 εκατομμύρια (με το 46,3% αυτών να είναι αδιάγνωστοι), και συνιστά την προσκόλληση σε μια σωστή και ισορροπημένη διατροφή, συνοδευόμενη από 30 λεπτά φυσικής δραστηριότητα ημερησίως, με στόχο την πρόληψη της νόσου.
Σε κάθε περίπτωση, στην Ελλάδα αλλά και σε παγκόσμιο επίπεδο, πολλές οργανώσεις υγείας διοργανώνουν δράσεις σχετικά με το θέμα, ώστε να αυξήσουν το ενδιαφέρον του πληθυσμού αναφορικά με την πρόληψη και την έγκαιρη διάγνωση, καθώς οι συνέπειες του διαβήτη μπορούν να είναι ολέθριες για την υγεία, αν αυτός παραμείνει αδιάγνωστος και χωρίς θεραπεία. Στα πλαίσια των ενημερωτικών δράσεων της Ελληνικής Διαβητολογικής Εταιρείας και της Διαβητολογικής Εταιρείας Βορείου Ελλάδος, φωταγωγούνται σήμερα με μπλε χρώμα ιστορικά μνημεία και κτήρια όπως τα κτίρια του Πανεπιστημίου Αθηνών, της Ακαδημίας Αθηνών, της Εθνικής Βιβλιοθήκης και ο Λευκός Πύργος στην συμπρωτεύουσα (ο μπλε κύκλος είναι το σύμβολο για την ευαισθητοποίηση σχετικά με τον Σακχαρώδη Διαβήτη).
Στην συνέχεια, ακολουθεί ένα πολύ ενδιαφέρον άρθρο που
περιληπτικά εξηγεί τους τύπους του διαβήτη και αναφέρει συμπτώματα που σχετίζονται
με την εμφάνιση της νόσου, καθώς και ομάδες του πληθυσμού που προληπτικά θα πρέπει
να προσέχουν ιδιαίτερα το σάκχαρό τους.
Έχω ζάχαρο; Πώς θα το
καταλάβω;
Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι ένα μεταβολικό νόσημα που από τη διάγνωση,
ακολουθεί τον ασθενή σε όλη του τη ζωή. Η αιτιολογία εμφάνισης του ΣΔ εξαρτάται
από τον τύπο του διαβήτη.Στον διαβήτη τύπου 1, η κύρια αιτία εμφάνισης είναι η καταστροφή των β-κυττάρων, που συνήθως οδηγεί σε πλήρη έλλειψη ινσουλίνης και λιγότερο η κληρονομικότητα. Όταν η πιθανότητα ενός παιδιού να εμφανίσει διαβήτη τύπου 1 είναι γενικά 0,5-1%, αυτή γίνεται περίπου 2% αν η μητέρα του έχει διαβήτη τύπου 1, περίπου 6% αν πάσχει ο πατέρας και περίπου 15-20% αν πάσχουν και οι δύο γονείς. Στην Ευρώπη, ο επιπολασμός του κυμαίνεται 0.6 - 2.6‰ και η επίπτωσή του, σε άτομα ηλικίας ≤ 15 ετών, 9.7 - 49.0/100000 κατ’ έτος. Στην Ελλάδα, η επίπτωση είναι 9.7/100000 κατ’ έτος.
Στον Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 2 (ΣΔτ2) βασικό αίτιο είναι η προοδευτική μείωση της επαρκούς ανταπόκρισης του β-κυττάρου για την έκκριση της ινσουλίνης που απαιτείται για την αντιμετώπιση των μεταβολικών αναγκών και προέρχεται από την ύπαρξη παχυσαρκίας και σπλαχνικού τύπου λίπους, την καθιστική ζωή ή κάποιο μεταβολικό στρες. Στην Ευρώπη, ο επιπολασμός του κυμαίνεται 5-10%. Στην Ελλάδα έχει τριπλασιασθεί τα τελευταία 35 χρόνια και σήμερα κυμαίνεται περί το 8%.
Τέλος, ο Σακχαρώδης Διαβήτης Κύησης (ΣΔΚ), στον οποίο αναπτύσεται διαταραχή του μεταβολισμού των υδατανθράκων κατά την έναρξη ή κατά τη διάρκειά της κύησης χαρακτηρίζεται από αύξηση της γλυκόζης νηστείας >92 mg/dl, τη στιγμή που κατά την έναρξη της κύησης δεν υπάρχει επίσημος ΣΔτ2 (γλυκόζη νηστείας >126). Βασικό αίτιο φαίνεται ότι είναι οι ορμόνες που παράγονται κατά το δεύτερο κυρίως μισό της εγκυμοσύνης και αυξάνουν την «αντίσταση» στην ινσουλίνη. Υπάρχουν και άλλοι ειδικοί τύποι Σακχαρώδους Διαβήτη που οφείλονται σε γενετικές διαταραχές που συνδέονται με τη λειτουργικότητα των β-κυττάρων ή τη δράση της ινσουλίνης, νόσους της εξωκρινούς μοίρας του παγκρέατος, έκθεση σε φάρμακα, χημικές ουσίες, τοξίνες κ.ά. Βασικότερος τύπος από τους τύπους αυτούς είναι ο τύπος MODY (Maturity Onset Diabetes of the Young) ο οποίος είναι μια μονογονιδιακή μορφή ΣΔ, στην οποία υπάρχει ισχυρό θετικό οικογενειακό ιστορικό ΣΔ και ο οποίος κληρονομείται με αυτοσωματικό επικρατούντα τρόπο.
Πώς θα το καταλάβω;
Υπάρχουν κάποια κλασικά συμπτώματα που όταν εμφανιστούν μπορούν να μας οδηγήσουν στη σκέψη ότι ίσως υπάρχει πρόβλημα με διαβήτη και αυτά είναι:
- Η πολυουρία που οδηγεί το άτομο πολλές φορές στην τουαλέτα, ακόμα και τις βραδινές ώρες. Οφείλεται στο γεγονός ότι η αδυναμία μείωσης των επιπέδων γλυκόζης ανεβάζει τα επίπεδά της στο αίμα και ο οργανισμός οδηγεί την περίσσεια γλυκόζης στα ούρα, αυξάνοντας τη διούρηση. Η συνεχής απώλεια νερού με τα ούρα προκαλεί μικρού βαθμού αφυδάτωση και συνεχή διάθεση για λήψη νερού.
- Η απώλεια υγρών, μέσω των ούρων οδηγεί σε ξηροστομία και κυρίως πολυδιψία, το οποίο είναι και το κύριο σύμπτωμα που βάζει σε υποψίες τα άτομα, αν και δεν είναι το κυρίαρχο σύμπτωμα.
- Η διαρκής απώλεια γλυκόζης-ενέργειας από τα ούρα συνοδεύεται από απώλεια βάρους, που οφείλεται στο ότι η αδυναμία έκκρισης ή η μεγάλη αντίσταση ινσουλίνης δεν αφήνει τα κύτταρα να προσλάβουν θρεπτικά συστατικά και ενέργεια. Έτσι, ο ασθενής χάνει σταδιακά βάρος, κυρίως με τη μορφή μυϊκής μάζας και για αυτό αισθάνεται και αδυναμία.
- Η αίσθηση αδυναμίας δημιουργεί συνεχές αίσθημα πείνας και τη διάθεση για πρόσληψη φαγητού και πολυφαγία, ώστε ο οργανισμός να καλύψει τις ενεργειακές του ανάγκες.
- Μερικά ακόμη συμπτώματα που μπορεί να παρουσιαστούν είναι η εύκολη κούραση-κόπωση, η θολή όραση, οι κράμπες στα πόδια, πιθανές μηκυτιάσεις π.χ. στα γεννητικά όργανα.
Για να έχουμε διάγνωση του διαβήτη πρέπει να συμβεί κάτι από τα παρακάτω:
- Στην κλασική δοκιμασία ανοχής της γλυκόζης-καμπύληγλυκόζης (2 ώρες μετά τη χορήγηση 75g γλυκόζης) το σάκχαρο να είναι ≥200mg/dl (ακόμα και χωρίς συμπτώματα).
- Το σάκχαρο αίματος (το πρωί, με το άτομο νηστικό) να δώσει τιμές ≥126 mg/dl σε δύο συνεχείς μετρήσεις.
- Το σάκχαρο αίματος (σε τυχαία μέτρηση) να είναι πάνω από 200mg/dl και μαζί αν υπάρχουν κάποια κλασικά συμπτώματα διαβήτη.
Η καμπύλη γλυκόζης θα πρέπει να γίνεται το πρωί, μετά από δεκάωρη νηστεία, αφού προηγηθούν τρεις ημέρες ελεύθερης διατροφής, που πρέπει όμως να περιλαμβάνει τουλάχιστον 150 γραμμάρια υδατανθράκων την ημέρα. Η σωματική δραστηριότητα κατ’ αυτό το τριήμερο πρέπει να είναι η συνήθης του υπό εξέταση ατόμου. Ο ασθενής πίνει 75 g άνυδρης γλυκόζης διαλυμένα σε 250-350 ml νερού. Κατά τη διάρκεια της δοκιμασίας, η μυϊκή άσκηση (περπάτημα) και το κάπνισμα απαγορεύονται.
Μία ακόμα μέτρηση που χρησιμοποιείται τελευταία για τη διάγνωση του διαβήτη είναι και η γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη (HbA1c). Ως διαγνωστική τιμή για τον ΣΔ καθορίζεται η τιμή της HbA1c ≥6.5%, ενώ τιμές HbA1c 5.7 - 6.4% θεωρείται ότι συνδυάζονται με αυξημένο κίνδυνο εξέλιξης σε ΣΔ. Γενικά όμως η αξία της HbA1c για τη διάγνωση του ΣΔ ακόμη αμφισβητείται με βάση επιδημιολογικές παρατηρήσεις και δεν έχει καθιερωθεί διεθνώς, ενώ στην Ελλάδα η Ελληνική Διαβητολογική Εταιρεία δεν συστήνει ακόμη τη χρησιμοποίηση της HbA1c, ως μέθοδο διάγνωσης του ΣΔ. Η διάγνωση του διαβήτη δεν μπορεί να βασιστεί στα επίπεδα της HbA1c σε ασθενείς με διάφορες μορφές αναιμίας ή σε άτομα με αιμοσφαιρινοπάθειες (ετεροζυγώτες - ομοζυγώτες).
Αυτοί που πρέπει να προσέχουν περισσότερο και να ελέγχουν τις τιμές γλυκόζης τους είναι όσοι καλύπτουν τα παρακάτω κριτήρια:
• Να είναι ≥45 ετών
• Να είναι υπέρβαροι ή παχύσαρκοι, με περιφέρεια μέσης ≥102 cm (άνδρες) και ≥88 cm (γυναίκες) ή δείκτη μάζας σώματος ≥30 kg/m2
• Να έχουν οικογενειακό ιστορικό διαβήτη σε γονείς, αδέλφια, παιδιά
• Να έχουν ατομικό ιστορικό υπέρτασης ή καρδιοαγγειακής νόσου ή ιστορικό διαβήτη κύησης
• Να έχουν γεννήσει παιδιά με σωματικό βάρος >4 kg
• Να είναι γυναίκες με σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών
• Να παίρνουν φάρμακα που προδιαθέτουν σε αύξηση της γλυκόζης αίματος (π.χ. κορτικοστεροειδή).
Ο θεράποντας ιατρός θα αξιολογήσει κατάλληλα τα αποτελέσματα
των εξετάσεων του ασθενούς και θα δώσει την κατάλληλη αγωγή, δίνοντας έμφαση
πάντα στη μεγάλη και βασική ανάγκη για υγιεινοδιαιτητική θεραπεία, καθημερινή
διατροφή που να στοχεύει στο ιδανικό σωματικό βάρος και αύξηση της σωματικής
δραστηριότητας.
Πηγή: http://www.mednutrition.gr/ehw-zaharo-pos-tha-katalabw
Τέλος, στο ακόλουθο σκίτσο της Διεθνούς Ομοσπονδίας Διαβήτη (IDF) φαίνονται απεικονιστικά τα βασικά συμπτώματα που παρουσιάζουν άτομα με αρρύθμιστο διαβήτη (τα οποία μπορεί σε ασθενείς με διαβήτη τύπου 2 να είναι ήπια ή και να απουσιάζουν τελείως).
 |
| Σημάδια και συμπτώματα του Σακχαρώδη Διαβήτη (IDF) |
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου